"Aniołowi Kościoła w Pergamonie napisz: (...) Nawróć się (...)!"

Ap 2,12-17

"Aniołowi Kościoła w Pergamonie napisz:
To mówi Ten, który ma miecz obosieczny, ostry.
Wiem, gdzie mieszkasz: tam, gdzie jest tron szatana,
a trzymasz się mego imienia
i wiary mojej się nie zaparłeś,
nawet we dni Antypasa, wiernego świadka mojego,
który został zabity u was, tam gdzie mieszka szatan.
Ale mam nieco przeciw tobie,
bo masz tam takich, co się trzymają nauki Balaama,
który pouczył Balaka, jak podsunąć synom Izraela sposobność do grzechu
przez spożycie ofiar składanych bożkom i uprawianie rozpusty.
Tak i ty także masz takich, co się trzymają podobnie nauki nikolaitów.
Nawróć się zatem!
Jeśli zaś nie - przyjdę do ciebie niebawem
i będę z nimi walczył mieczem moich ust.
Kto ma uszy, niechaj posłyszy, co mówi Duch do Kościołów.
Zwycięzcy dam manny ukrytej
i dam mu biały kamyk,
a na kamyku wypisane imię nowe,
którego nikt nie zna oprócz tego, kto [je] otrzymuje."

Pan woła: Aniołowi Kościoła w Pergamonie napisz: (...) Nawróć się (...)! Zatem już drugi raz Jan słyszy: Nawróć się! Pierwszy raz, gdy Jezus kierował swe orędzia do Efezjan (Ap 2,5). Metanoeson oznacza "zmień myślenie". Najtrudniejsza w duchowej przemianie człowieka jest zmiana umysłu i serca. Moim wielkim pragnieniem jest mieć udział w myśleniu i miłości Pana, mieć dostęp do Serca i uczuć Jezusa. Oto najcenniejszy owoc nawrócenia. Przemiana dzieje się dzięki duchowej walce, a zwycięzca otrzyma mannę [Zwycięzcy dam manny ukrytej] i biały kamyk, a na kamyku wypisane imię nowe... Kardynał Ravasi pisze: Sprawiedliwym (...) zostają zagwarantowane dwa dary. Przede wszystkim "manna ukryta", czyli nowy pokarm niebieski, podobny do tego, jaki Izrael otrzymał na pustyni (Wj 16). Może to być aluzja do Eucharystii zgodnie z obrazem użytym już wcześniej przez Jezusa w mowie na temat Chleba życia w synagodze w Kafarnaum (J 6,31.49). Następnie jest dar "białego kamyka", symbol posiadający wiele znaczeń. Być może odnosi się do pewnego rodzaju "wizytówek" umieszczanych na stołach w czasie uczt albo drogocennych kamieni używanych jako klejnoty i prezenty ślubne, albo też do białych kamyczków stosowanych podczas ogłaszania wyroku uniewinniającego, albo w czasie głosowań (Apokalipsa, s. 33n)...