"Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas...", czyli hymn ku czci SŁOWA...

J 1,1-18

"Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga. Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W Nim było życie, a życie było światłością ludzi, a światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie ogarnęła. Pojawił się człowiek posłany przez Boga - Jan mu było na imię. Przyszedł on na świadectwo, aby zaświadczyć o światłości, by wszyscy uwierzyli przez niego. Nie był on światłością, lecz /posłanym/, aby zaświadczyć o światłości. Była światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi. Na świecie było /Słowo/, a świat stał się przez Nie, lecz świat Go nie poznał. Przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli. Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię Jego - którzy ani z krwi, ani z żądzy ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili. A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy. Jan daje o Nim świadectwo i głośno woła w słowach: Ten był, o którym powiedziałem: Ten, który po mnie idzie, przewyższył mnie godnością, gdyż był wcześniej ode mnie. Z Jego pełności wszyscyśmy otrzymali - łaskę po łasce. Podczas gdy Prawo zostało nadane przez Mojżesza, łaska i prawda przyszły przez Jezusa Chrystusa. Boga nikt nigdy nie widział, Ten Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca, /o Nim/ pouczył."

W ostatni dzień roku czytamy Prolog Ewangelii według świętego Jana - hymn ku czci SŁOWA. Cieszę się, bo jest to piękny tekst, arcyważny dla Kościoła (słyszałem kiedyś, że w dziejach chrześcijaństwa przez długi czas Prolog czytany był podczas każdej Liturgii Słowa Bożego!). 1 stycznia 2012 roku zaczynaliśmy od Psalmu 1, który podkreśla wielką rolę SŁOWA (Prawa) Bożego w życiu ludzi wierzących w Pana Boga. Dziś Janowy Prolog wieńczy naszą duchową drogę, którą przemierzaliśmy w roku 2012.

Tekst jest baaaardzooooo bogaty i zawiera tyle treści, że nie potrafię ująć wszystkiego, co przychodzi mi na myśl...

1. Na początku było Słowo... W Księdze Rodzaju czytamy: "Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię" (Rdz 1,1). Święty Jan sięga do wymiaru przedczasowego i pisze, co było przed stworzeniem. Terminowi "początek" towarzyszy czasownik "być" w czasie przeszłym niedokonanym ("było"). Używa tego czasu gramatycznego, gdy chce powiedzieć, że pewna rzeczywistość istnieje niezależnie od uwarunkowań czasowych (...). Pisząc, że "Słowo było" św. Jan nie odnosi się więc do punktu w czasie, w którym Logos "istniał", choćby to było na początku, gdy rzeczywiście to, co istnieje, zaczęło istnieć; przeciwnie "Słowo było" poprzedzając istnienie w czasie, "początek", w którym to, co teraz istnieje, zaczęło istnieć. Słowo istnieje od początku i na początku absolutnym: a zatem od zawsze, odwiecznie (M. Masini, Adwent, Boże Narodzenie..., s. 93n).

2. Słowo było u Boga... Egzegeci są zgodni, że hymn ku czci SŁOWA przedstawia relację łączącą Boga Ojca i Boga Syna. Słowo, czyli druga Osoba Trójcy Przenajświętszej "na początku" było u Boga, czyli u Ojca - pierwszej Osoby Trójcy. Przysłówek (...) w języku greckim (pros) można interepretować na dwa sposoby, obydwa teologicznie wzbogacające. Może on przyjąć znaczenie statyczne i wtedy oznacza "bliskość", "komunię". (...) Może też przybrać sens dynamiczny i wtedy oznacza "kierunek", "relację do", odniesienie do"; w tym przypadku sens jest następujący: "Słowo było zwrócone do Boga" (tamże, s.94). Masini cytuje też R. Guardiniego: U człowieka słowo jest czymś ulotnym: jak tylko zostanie wymówione, zabrzmi, i potem istnieje tylko w pamięci. Słowo, Logos, o którym mówi św. Jan, nie znika, lecz jest substancjalne i rzeczywiste jako sam Bóg. (...) O czym mówi Bóg? W otwarcie, w objawienie Słowa wkłada samego siebie, otchłań sensu, który obejmuje wszystko, nieskończoną potęgę bytu (tamże, s. 95).

3. Wszystko przez Nie się stało... Słowo - Jezus jest Bożą Mądrością, przez którą Bóg stworzył świat. Oznacza to, że Jezus jest Pierworodnym (pierwszym) ze wszystkich stworzeń..., jest archetypem - prawzorem, pierwszym i doskonałym "modelem" świata (całego stworzenia). Św. Jan dodaje: W Nim było życie... Ewangelista potwierdza naszą intuicję, że początek wszelkiego życia ma swoje źródło w Bogu.

4. ...życie było światłością ludzi, a światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie ogarnęła... Obraz światła, które już na początku (od początku) jest silniejsze od ciemności, pozwala nam przewidzieć, że to Słowo - Światło, czyli Jezus Chrystus, zwycięży kiedyś ciemność śmierci i zła.

5. Na świecie było /Słowo/, a świat stał się przez Nie, lecz świat Go nie poznał. Przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli... Dla mnie to wstrząsający fragment... Słowo, któremu świat (i każde stworzenie) wszystko zawdzięcza, nie zostaje przyjęte (święty Franciszek kiedyś krzyczał: "Miłość jest niekochana")... Swoi nie przyjmują Swojego...

6. Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi... Na szczęście nie wszyscy odrzucili Słowo... Byli i są ludzie, którzy dali się obdarować - przyjęli Słowo. Dlatego stali się dziećmi w Dziecięciu, synami i córkami Bożymi w Jezusie - Słowie i Synu Bożym... To wielki Skarb...

7. Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas... To zdanie - klucz dla całej teologii Nowego Testamentu... Jest w Biblii Hebrajskiej słowo Šekina na określenie Chwały Bożej. Jak zostawimy tylko spółgłoski (w oryginale samogłosek nie było!), mamy SKN. Z kolei greckie słowo kenosis, które oznacza "wyniszczenie, ogołocenie" (w języku polskim jest słówko "kenoza") zawiera w sobie spółgłoski KNS, co dla wnikliwych badaczy jest potwierdzeniem Bożej prawdy, że Bóg z miłości do człowieka zrezygnował ze swojej Chwały - Šekina, aby się ogołocić. Święty Paweł w Liście do Filipian (Flp 2,7) posłuży się słowem ekenosen, aby wyrazić, że Jezus uniżył się - dosłownie "stał się pustym", aby pokazać, jak szalona i hiperracjonalna jest MIŁOŚĆ BOGA do człowieka. I właśnie z Pawłowym fragmentem pięknie współbrzmi Janowe zdanie o Słowie, które stało się ciałem... W wersji greckiej zdanie to brzmi: ho logos sarx egeneto kai eskenosen en hemin. Ewangelista używa tu słowa eskenosen, które expressis verbis oznacza: "rozbiło namiot wśród nas". Mamy więc słówka: ekenosen i eskenosen, które wyrażają prawdę, że Chwała Boga (Šekina) schodzi z Nieba i zaczyna ujawniać się na ziemi, ale nie w wielkości i splendorze, lecz w kruchości i zwyczajności...