"Pan jest moim pasterzem...", czyli Psalm 23...
Psalm 23
"Psalm. Dawidowy.
Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego.
Pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach.
Prowadzi mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć:
orzeźwia moją duszę.
Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach
przez wzgląd na swoje imię.
Chociażbym chodził ciemną doliną,
zła się nie ulęknę,
bo Ty jesteś ze mną.
Twój kij i Twoja laska
są tym, co mnie pociesza.
Stół dla mnie zastawiasz
wobec mych przeciwników;
namaszczasz mi głowę olejkiem;
mój kielich jest przeobfity.
Tak, dobroć i łaska pójdą w ślad za mną
przez wszystkie dni mego życia
i zamieszkam w domu Pańskim
po najdłuższe czasy."
To chyba najbardziej znany Psalm Psałterza.
Kardynał Ravasi w monumentalnym dziele Psalmy przedstawia alegoryczno-mistyczną interpretację pieśni: Lektura całościowa widzi w psalmie trzy etapy wtajemniczenia mistycznego: fazę oczyszczenia (ww. 1-4), oświecenia (w. 5) i zjednoczenia (w. 6).
Na "drodze oczyszczenia" dusza-owieczka jest prowadzona przez Chrystusa pasterza na żyzne miejsca, aby się nasyciła (w. 1-2: Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego. Pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach. Prowadzi mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć). On zachowuje ją od zbłądzenia (w. 3: orzeźwia moją duszę. Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach przez wzgląd na swoje imię) i karci swoim kijem lub podtrzymuje laską (w. 4: Chociażbym chodził ciemną doliną, zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną. Twój kij i Twoja laska są tym, co mnie pociesza). Oto kilka przykładów egzegezy dotyczącej szczegółów tekstu. Odpoczynek (w. 2) jest symbolem pastwisk Kościoła, natomiast orzeźwiające wody to chrzest, mądrość i łaska. W w. 3 Chrystus z miłością sprowadza zbłąkane owce na drogę cnoty, czyli do życia według przykazań i wszystkich nakazów ewangelicznych. Werset 4 podkreśla natomiast bezpieczeństwo bycia z Bogiem. "Cieniem śmierci" są konkretne niebezpieczeństwa, materialne i duchowe (...). "Ty jesteś ze mną" oznacza, że Chrystus nie kocha owiec nieśmiałych, ponieważ kiedy Chrystus jest u boku, to w duszy powinien być pokój. On jest pełen miłości, czuwający, wytrwały i mocny. Berło-kij jest znakiem władzy królów, pasterzy i papieży. Nim karci się owce i właśnie z tego powodu używający go powinien mieć cztery cnoty: miłość, roztropność, męstwo i wytrwałość. Ta dyscyplina przynosi wierzącemu cenne owoce. Symbolicznie istnieją cztery rózgi karcenia: Chrystus, krzyż, matczyne wychowanie Maryi oraz sakrament pokuty. W ten sposób kończy się pierwsza faza - oczyszczenie.
"Droga oświecenia" jest zobrazowana w w. 5 (Stół dla mnie zastawiasz wobec mych przeciwników; namaszczasz mi głowę olejkiem; mój kielich jest przeobfity) przez przyjacielską ucztę z Chrystusem. Zastawionym stołem jest Eucharystia, zapowiadana w ST przez mannę i ofiary w świątyni. Ona oddala nieprzyjaciół duszy i jest łagodnym balsamem ducha. Olej jest bowiem symbolem Chrystusa: łagodnie rozchodzi się po całym ciele, nasącza każdą pojedynczą część organizmu, leczy rany i wzmacnia. Olej jest wylewany na głowę, ponieważ ona jest najszlachetniejszą częścią człowieka jako najbardziej oddalona od ziemi oraz jako miejsce, gdzie koncentrują się wszystkie zmysły i rozum. Namaszczenie dokonuje się za pomocą pięciu olejów: nauki, miłości, radości, łaski i Eucharystii (...).
"Droga zjednoczenia" stanowi właśnie ostatni stopień doskonałości i wyraża się w upajającym kielichu oraz zamieszkaniu w domu Boga przez długie dni (ww. 5-6: Stół dla mnie zastawiasz wobec mych przeciwników; namaszczasz mi głowę olejkiem; mój kielich jest przeobfity. Tak, dobroć i łaska pójdą w ślad za mną przez wszystkie dni mego życia i zamieszkam w domu Pańskim po najdłuższe czasy) (...). Istnieje osiem powodów wyborności tego wina: kontemplacja, słowo Boże, wspomnienie Bożych dobrodziejstw, miłość Boga, cnoty, szczęśliwość wieczna, pragnienie męczeństwa, krew eucharystyczna Chrystusa. Jest również osiem skutków tej komunii z kielichem: trzeźwość umysłu, wolność od grzechu, mądrość Boża, miłość w sercu, radość, oddalenie od chorób duszy, męstwo, zjednoczenie duszy z Bogiem. Ten ostatni dar (...) dokonuje się na cztery sposoby: jako usta zaspokajające pragnienie wobec źródła, jako niemowlę wobec piersi matki, jako oblubienica wobec oblubieńca, jako członki ciała wobec głowy. Jednak centrum całego tego doświadczenia (...) jest Eucharystia, która przenosi wierzącego poza granicę śmierci, aż do doskonałego królestwa Bożego, do życia wiecznego [Psalmy, część 2, s. 98-100]...
"Psalm. Dawidowy.
Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego.
Pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach.
Prowadzi mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć:
orzeźwia moją duszę.
Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach
przez wzgląd na swoje imię.
Chociażbym chodził ciemną doliną,
zła się nie ulęknę,
bo Ty jesteś ze mną.
Twój kij i Twoja laska
są tym, co mnie pociesza.
Stół dla mnie zastawiasz
wobec mych przeciwników;
namaszczasz mi głowę olejkiem;
mój kielich jest przeobfity.
Tak, dobroć i łaska pójdą w ślad za mną
przez wszystkie dni mego życia
i zamieszkam w domu Pańskim
po najdłuższe czasy."
To chyba najbardziej znany Psalm Psałterza.
Kardynał Ravasi w monumentalnym dziele Psalmy przedstawia alegoryczno-mistyczną interpretację pieśni: Lektura całościowa widzi w psalmie trzy etapy wtajemniczenia mistycznego: fazę oczyszczenia (ww. 1-4), oświecenia (w. 5) i zjednoczenia (w. 6).
Na "drodze oczyszczenia" dusza-owieczka jest prowadzona przez Chrystusa pasterza na żyzne miejsca, aby się nasyciła (w. 1-2: Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego. Pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach. Prowadzi mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć). On zachowuje ją od zbłądzenia (w. 3: orzeźwia moją duszę. Wiedzie mnie po właściwych ścieżkach przez wzgląd na swoje imię) i karci swoim kijem lub podtrzymuje laską (w. 4: Chociażbym chodził ciemną doliną, zła się nie ulęknę, bo Ty jesteś ze mną. Twój kij i Twoja laska są tym, co mnie pociesza). Oto kilka przykładów egzegezy dotyczącej szczegółów tekstu. Odpoczynek (w. 2) jest symbolem pastwisk Kościoła, natomiast orzeźwiające wody to chrzest, mądrość i łaska. W w. 3 Chrystus z miłością sprowadza zbłąkane owce na drogę cnoty, czyli do życia według przykazań i wszystkich nakazów ewangelicznych. Werset 4 podkreśla natomiast bezpieczeństwo bycia z Bogiem. "Cieniem śmierci" są konkretne niebezpieczeństwa, materialne i duchowe (...). "Ty jesteś ze mną" oznacza, że Chrystus nie kocha owiec nieśmiałych, ponieważ kiedy Chrystus jest u boku, to w duszy powinien być pokój. On jest pełen miłości, czuwający, wytrwały i mocny. Berło-kij jest znakiem władzy królów, pasterzy i papieży. Nim karci się owce i właśnie z tego powodu używający go powinien mieć cztery cnoty: miłość, roztropność, męstwo i wytrwałość. Ta dyscyplina przynosi wierzącemu cenne owoce. Symbolicznie istnieją cztery rózgi karcenia: Chrystus, krzyż, matczyne wychowanie Maryi oraz sakrament pokuty. W ten sposób kończy się pierwsza faza - oczyszczenie.
"Droga oświecenia" jest zobrazowana w w. 5 (Stół dla mnie zastawiasz wobec mych przeciwników; namaszczasz mi głowę olejkiem; mój kielich jest przeobfity) przez przyjacielską ucztę z Chrystusem. Zastawionym stołem jest Eucharystia, zapowiadana w ST przez mannę i ofiary w świątyni. Ona oddala nieprzyjaciół duszy i jest łagodnym balsamem ducha. Olej jest bowiem symbolem Chrystusa: łagodnie rozchodzi się po całym ciele, nasącza każdą pojedynczą część organizmu, leczy rany i wzmacnia. Olej jest wylewany na głowę, ponieważ ona jest najszlachetniejszą częścią człowieka jako najbardziej oddalona od ziemi oraz jako miejsce, gdzie koncentrują się wszystkie zmysły i rozum. Namaszczenie dokonuje się za pomocą pięciu olejów: nauki, miłości, radości, łaski i Eucharystii (...).
"Droga zjednoczenia" stanowi właśnie ostatni stopień doskonałości i wyraża się w upajającym kielichu oraz zamieszkaniu w domu Boga przez długie dni (ww. 5-6: Stół dla mnie zastawiasz wobec mych przeciwników; namaszczasz mi głowę olejkiem; mój kielich jest przeobfity. Tak, dobroć i łaska pójdą w ślad za mną przez wszystkie dni mego życia i zamieszkam w domu Pańskim po najdłuższe czasy) (...). Istnieje osiem powodów wyborności tego wina: kontemplacja, słowo Boże, wspomnienie Bożych dobrodziejstw, miłość Boga, cnoty, szczęśliwość wieczna, pragnienie męczeństwa, krew eucharystyczna Chrystusa. Jest również osiem skutków tej komunii z kielichem: trzeźwość umysłu, wolność od grzechu, mądrość Boża, miłość w sercu, radość, oddalenie od chorób duszy, męstwo, zjednoczenie duszy z Bogiem. Ten ostatni dar (...) dokonuje się na cztery sposoby: jako usta zaspokajające pragnienie wobec źródła, jako niemowlę wobec piersi matki, jako oblubienica wobec oblubieńca, jako członki ciała wobec głowy. Jednak centrum całego tego doświadczenia (...) jest Eucharystia, która przenosi wierzącego poza granicę śmierci, aż do doskonałego królestwa Bożego, do życia wiecznego [Psalmy, część 2, s. 98-100]...
Komentarze
Prześlij komentarz