"Pijawka ma dwie córki: «Przynieś! Przynieś!»", czyli Przysłowia liczbowe...

Prz 30,15-33

"Pijawka ma dwie córki: «Przynieś! Przynieś!»
Trzy rzeczy są nigdy nie syte, cztery nie mówią: «Dość»:
Szeol, niepłodne łono, ziemia wody niesyta, ogień, co nie mówi: «Dość».
Oko, co ojca wyśmiewa, gardzi posłuchem dla matki -
niech kruki nad rzeką wydziobią lub niech je zjedzą orlęta!
Trzech rzeczy pojąć nie mogę, a czterech nie znam:
drogi orła po niebie, drogi węża po skale, drogi okrętu po morzu, drogi mężczyzny u młodej kobiety.
Tak postępuje cudzołożnica: zjadła, obtarła swe usta i rzekła: «Źle nie zrobiłam».
Pod trzema rzeczami drży ziemia i czterech znieść nie może:
pod niewolnikiem, gdy królem zostanie; pod głupcem, gdy je do syta;
pod pogardzaną, gdy żoną i panią zostanie; pod sługą - dziedziczką po pani.
Są na ziemi cztery istoty małe, lecz najrozumniejsze z mądrych:
lud mrówczy, chociaż bez siły, a w lecie nazbiera żywności;
góralki, lud wprawdzie niemocny, ale w skale mieszkania zakłada;
szarańcza, która choć nie ma króla, cała wyrusza w porządku;
jaszczurka, co nie da się schwycić rękami, a mieszka w pałacach królewskich.
Trzy rzeczy krok mają wspaniały, a cztery chód mają wyniosły:
lew najdzielniejszy wśród zwierząt, przed niczym się nie cofa;
kogut, co dumnie chodzi wśród kur; koń bojowy lub kozioł, i król, z którym jest lud [jego].
Bezmyślnie uniosłeś się dumą? Po namyśle - rękę na usta!
Bo uciskanie mleka daje masło, uciskanie nosa wywoła krew, uciskanie gniewu - wywoła kłótnie."

W tych przepięknych i barwnych wersetach dominuje liczba "cztery" (lub formuła: "trzy rzeczy, a cztery..."), symbol pewnej kompletności (cztery strony świata). Mamy tu: wyraziste przysłowie, opisujące nienasyconą zachłanność [Pijawka ma dwie córki: «Przynieś! Przynieś!»]; fascynujący obraz tajemnic ukrytych w locie orla, w pełzaniu węża, w morskiej drodze statków i w uczuciu młodzieńca do swojej wybranki; trafny i pełen sarkazmu portret kobiety cudzołożnej; wymowną lekcję, jakiej udzielają ludziom cztery rodzaje zwierząt: mrówki, góralki (podobne do małych świstaków), szarańcza i jaszczurka, oraz cztery rodzaje ucieleśnionej siły i majestatu: lew, kogut, kozioł i solidarny ze swoim ludem król (G. Ravasi, Biblia dla każdego, t. VI, s. 60)...

Komentarze