"Stało się...", czyli o Bogu, który działa...

Łk 9,28b-36

"(*) Jezus wziął z sobą Piotra, Jana i Jakuba i wyszedł na górę, aby się modlić. (**) Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a Jego odzienie stało się lśniąco białe. A oto dwóch mężów rozmawiało z Nim. Byli to Mojżesz i Eliasz. Ukazali się oni w chwale i mówili o Jego odejściu, którego miał dokonać w Jerozolimie. Tymczasem Piotr i towarzysze snem byli zmorzeni. Gdy się ocknęli, ujrzeli Jego chwałę i obydwóch mężów, stojących przy Nim. (***) Gdy oni odchodzili od Niego, Piotr rzekł do Jezusa: Mistrzu, dobrze, że tu jesteśmy. Postawimy trzy namioty: jeden dla Ciebie, jeden dla Mojżesza i jeden dla Eliasza. Nie wiedział bowiem, co mówi. Gdy jeszcze to mówił, (****) zjawił się obłok i osłonił ich; zlękli się, gdy [tamci] weszli w obłok. (*****) A z obłoku odezwał się głos: To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie! W chwili, (******) gdy odezwał się ten głos, Jezus znalazł się sam. A oni zachowali milczenie i w owym czasie nikomu nic nie oznajmili o tym, co widzieli."

W niewielkim (składającym się z 9 wersetów) fragmencie Ewangelii święty Łukasza aż 6 razy posługuje się czasownikiem ginomai - "stać się". To zagadkowe greckie słówko pojawia się albo samo, albo ze spójnikiem kai ("i"); 5 razy w formie egeneto, czyli w trybie orzekającym czasu przeszłego dokonanego, co tłumaczymy: "(i) stał(o) się..." i raz w formie genesthai, czyli w formie bezokolicznika czasu przeszłego, co tłumaczymy w formie konstrukcji zdania podrzędnego czasowego: "gdy stał(o) się..." To, co dostrzegłem w perykopie o cudownej przemianie Jezusa na Górze Tabor, jest niemożliwe do wychwycenia, gdy widzimy tylko polski tekst. Wejdźmy do środka fragmentu o przemienieniu i zobaczmy, co dzieje się (staje się) na Taborze.

(*) "Stało się (to) jakieś osiem dni po tych mowach (to wiersz 28a, którego brak w dzisiejszej Ewangelii)..." Jezus wziął z sobą Piotra, Jana i Jakuba i wyszedł na górę, aby się modlić... Na początku perykopy ewangelista chce nas wprowadzić do Bożego świata, a raczej przekazać, że Boży świat staje się jedno z naszym - to, co niewidzialne, łączy się z widzialnym... Oznacza to, że Bóg zaczyna działać w sposób nadzwyczajny - zdarzy się cud... Zdanie "stało się, że Jezus wziął z sobą uczniów (...), aby się modlić" jest wejściem do serca rzeczywistości - drogą pogłębionego widzenia świata...

(**) Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a Jego odzienie stało się lśniąco białe... Dosłownie czytamy: "I stał się przy modleniu wygląd Jego twarzy inny..." Modlitwa sprawia, że Jezus wygląda nie jak zazwyczaj - przemienia się... Jak to zrozumieć? Pan objawia uczniom prawdę o sobie... Czy to oznacza, że dotąd był nieprawdziwy? Nie. Niewidzialna prawda, której Piotr, Jan i Jakub zapewne nie znali, stała się widzialna dzięki modlitwie... Zatem wszystko, co Bóg ma dla nas, staje się w modlitwie... Modlitwę rozumiem tu nie tylko jako akt czci człowieka wobec Stwórcy, który wyraża się w złożonych rękach i na klęczkach, ale jako wyraz najgłębszej relacji, która na trwałe wiąże człowieka z Bogiem... Jezus przemieniony - jaśniejący - w Chwale - ukazuje też cel i przeznaczenie każdego człowieka - udział w majestacie Stwórcy. Święty Łukasz pisze: Jego odzienie stało się lśniąco białe... W oryginale czytamy, że szata Jezusa była leukos exastrapton, czyli "biała promieniująca..." Promieniowanie bóstwa było nie tylko ukazaniem w Jezusie Bożego piękna, ale również znakiem - dowodem, że Pan promieniuje sobą (swoją Bożą mocą) zawsze i wszędzie..., również wtedy, gdy nie widzimy zewnętrznych znamion wielkości Boga i nie doświadczamy ani nawet nie przeczuwamy bliskości Bożej potęgi... A Jezus jest zawsze Człowiekiem - Bogiem. Dlatego jest zawsze w Chwale, jak na Górze Przemienienia. Ewangelista pisze, że Pan rozmawiał z Mojżeszem i Eliaszem (oto dwóch mężów rozmawiało z Nim. Byli to Mojżesz i Eliasz...). Tak dokonało się zetknięcie Starego Testamentu, który składał się z Prawa (stąd obecność Mojżesza) i Proroków (stąd obecność Eliasza) z Nowym Testamentem - Jezusem. Niestety Piotr, Jan i Jakub snem byli zmorzeni... Sen apostołów to synonim życia na powierzchni rzeczy, bez pogłębienia i wejścia na Boży poziom... To życie w swoistym duchowym letargu..., zaćmieniu..., w którym nie można zobaczyć ani usłyszeć Boga... Na szczęście uczniowie Jezusa obudzili się i wtedy ujrzeli Jego chwałę i obydwóch mężów, stojących przy Nim...

(***) Gdy oni odchodzili od Niego, Piotr rzekł do Jezusa: Mistrzu, dobrze, że tu jesteśmy... "I stało się", że gdy Mojżesz i Eliasz oddalali się od Pana, Piotr przemówił... Trudno powiedzieć, jak długo trwało widzenie apostołów. Ważne, że pierwszy w gronie Dwunastu zawołał z przejęciem i zachwytem: "Mistrzu, jak pięknie, że tu jesteśmy!" Piotr chciał zatrzymać czas. Co przeżywał? Co myślał? Na pewno był szczęśliwy, że tyle zobaczył... Zatem zdanie: "I stało się", że (...) Piotr powiedział: <Jak tu dobrze>" wyraża niebiańską radość! Na Taborze apostołowie dotknęli kawałka Nieba!

(****) zjawił się obłok i osłonił ich... W oryginale czytamy: "stała się chmura i ocieniła ich", co oznacza, że pojawił się obłok Bożej protekcji. Co prawda Mojżeszowi Eliaszowi nic złego nie groziło, jednak zsyłając obłok, Bóg jakby chciał przypomnieć, że zawsze opiekuje się swoimi wybranymi... Tak było na pustyni, gdy Naród Wybrany, przemierzając drogę do Ziemi Obiecanej, widział obłok Chwały Bożej, który był ochroną i obroną przed złem, jak i trwałym znakiem Bożej Opatrzności i stałej obecności Pana wśród swojego Ludu...
 
(*****) A z obłoku odezwał się głos: To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie! W oryginalnym tekście greckim jest: "i stał się głos z chmury..." Głos Boży przypomniał apostołom to, co zdarzyło się nad Jordanem, gdy Pan przyjął z rąk Jana Chrzciciela chrzest. Piotra, Jana Ewangelisty i Jakuba zapewne tam nie było, ale ponieważ znali się z Chrzcicielem, zapewne wiedzieli, że wtedy nad Jordanem Ojciec powiedział do Syna: "Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie!" (Łk 3,22b). Na Taborze Ojciec użył podobnych słów, ale zwrócił się nie do Syna, lecz do apostołów. Nazwał też Jezusa Wybranym, przez co przywołał proroctwo Izajasza - początek pierwszej pieśni Sługi Pańskiego: "Oto mój Sługa, którego podtrzymuję, Wybrany mój, w którym mam upodobanie..." (Iz 42,1a). Ojciec zakończył "prezentację" Syna słowami: Jego słuchajcie! Dla Piotra, Jana i Jakuba wszystko stało się jasne! Oto Jezus - ukochany Syn Boży, Wybrany, Mesjasz! Oto Nauczyciel, którego będą słuchać! Oto Pan, któremu będą służyć! Oto Pasterz, któremu będą wierni!

(******) gdy odezwał się ten głos, Jezus znalazł się sam... Św. Łukasz pisze: "i gdy stał się głos, Jezus został znaleziony sam". Tak wszystko się skończyło... Ale czy rzeczywiście to był koniec widzenia? Przecież, gdy uczniowie zobaczyli Zmartwychwstałego, przypomnieli sobie, że już na Taborze Jezus objawił się jako Pan i Bóg, jako zwycięski Król, który choć zapowiedział, że będzie cierpiał i umrze, to jednak dodał, że powstanie z martwych i będzie żył! ("Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony przez starszyznę, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; będzie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie..." - Łk 9,22).